De wereld zou veranderen. Niets zou ooit nog hetzelfde zijn. We zouden mekaar de hand reiken en eensgezind het aards paradijs binnen wandelen. De voorbije weken in volle coronacrisis werd de wereld overspoeld met altruïstische intenties, grootse plannen en ronkende beloftes. Alles zou nu eindelijk anders worden. Mensen applaudisseerden dat het een aardje had, hartjes werden op straatstenen gekalkt en serenades weerklonken op straten, pleinen en balkons. Het momentum was daar om eindelijk het roer om te gooien, om de wereld helemaal anders in te richten. Een andere en betere toekomst stond ten lange leste in de startblokken.
“De hartjes, handdoekjes en beertjes waren als een kraslaagje dat ijlings over een beproefde formule van eigenbelang werd gekleefd. Opnieuw zat er veel baatzucht tussen de ad hoc gesmede plannen voor een betere wereld.”
Kraslaagje
Wie tussen de regels door las, kon de eerste barstjes van het haastig in mekaar geknutselde Eldorado echter al zien. Te midden van de alle-menschen-werden-brüder sfeer was er ook gemor over het tweede verblijf dat niet nuttig kon gebruikt. Her en der klauterden mensen clandestien over grensblokkades om nog snel een terrasje te doen. Politiepatrouilles werden bij het ochtendgloren verschalkt om pootje te baden in de Noordzee. En hoe zat het ondertussen met de zomer ? Moest die vliegvakantie er nu echt aan geloven ? Een zomer zonder zee, strand en festivals zou ondraaglijk worden. Om over het voetbal nog maar te zwijgen. Een sport van nationaal belang, zo leek het wel iedere avond in het journaal. In de supermarkten werd ondertussen gehamsterd dat het een aardje had. Après nous, le déluge in de grootwarenhuizen. De hartjes, handdoekjes en beertjes waren als een kraslaagje dat ijlings over een beproefde formule van eigenbelang werd gekleefd. Opnieuw zat er veel baatzucht tussen de ad hoc gesmede plannen voor een betere wereld.
Betere wereld
Er was (en is) echter ook heel veel goeds aan de coronacrisis: minder hartinfarcten en beroertes, helder water in de kanalen van Venetië. Veel minder criminaliteit ook. Op heel wat plaatsen daalde het misdaadcijfer met maar liefst 40%. Minpuntje: een stuk van dat geweld verplaatste zich richting huiselijke kring. In een videoboodschap wees VN-secretaris António Guterres onlangs nog op de forse toename van huiselijk geweld tijdens de coronacrisis. Specifiek voor België noteerde de hulplijn ‘1217’ een toename van meldingen over partnergeweld met 70%. Ondertussen dartelden er vrolijk kangoeroes, poema’s, herten en vossen door de steden. Het smog trok weg over de meest vervuilde plaatsen in de wereld. Het lijkt wel dat wanneer de mensheid in haar collectieve hysterie tot stilstand wordt gebracht, de wereld als vanzelf terug op adem komt. Met andere woorden: de wereld werd weer een stuk beter zonder enig toedoen van de mens.
“Massaal thuiswerk gaat terug in de kast. De business as usual waarnaar we wellicht nooit meer leken terug te zullen keren, blijkt een fata morgana. Een coronamorgana.”
Druppelsgewijs
De overheid, die deed eveneens haar duit in het zakje en dat deed ze goed. Ze lenigde de nood op het moment waar die het hoogst was voor de man (en vrouw) in de straat. De ECB strooide op haar beurt kwistig met miljarden richting multinationals die hun inderhaast verkregen coronageld gelijk doorsluisden naar de aandeelhouders. De wereld van het grote geld draait door, ook wanneer mensen naar adem liggen te happen. Vandaag zijn alweer honderdvijftigduizend zielen, na twee maanden van tijdelijke werkloosheid, richting kantoor (en elders) vertrokken. Massaal thuiswerk gaat terug in de kast. Wat in volle coronacrisis blijkbaar kon, wordt vandaag alweer druppelsgewijs bijgesteld. De business as usual waarnaar we wellicht nooit meer leken terug te zullen keren, blijkt een fata morgana. Een coronamorgana. Loontje komt immers om zijn boontje. We moeten met zijn allen terug aan de bak. De economische mallemolen die constant in overdrive zit, moet snel weer aangezwengeld. Expertgroepen voor exitstrategieën hebben dat becijferd. Veel mensen vragen zich daarbij af hoe het kan dat ze wel naar kantoor mogen maar niet richting ouders of (klein)kinderen voor een blitzbezoek. Rudy Moenaert, Professor Strategic Marketing, gaf misschien wel het meest zinvolle antwoord. In een recent interview liet hij zich ontvallen dat de GEES-expertengroep een instrumentele benadering is waarbij mensen niet ziek horen te worden opdat de economie weer kan opstarten. Welvaart kan immers belast, welzijn niet.
Eldorado
Het Eldorado lijken we te hebben gehad. Twee maanden lang een verstilde wereld waarin we ons terug op de essentie gingen concentreren en weer blij waren met een fietstochtje of een inderhaast gemaakte avondwandeling. Waar we verwonderd om ons heen keken naar zoveel sereniteit en vredigheid. Het was alsof we weer heel even vriendjes hadden gemaakt met de wereld rondom ons. Weg van onze roze wolk zullen vandaag opnieuw zowat 24.000 mensen sterven aan ondervoeding. Morgen ook en de dag daarna weer. Elke dag opnieuw. Op nauwelijks tien dagen tijd hebben we zo het totaal aantal (actuele) overlijdens bereikt van heel de coronacrisis. Wederom belandt iedere dag zowat 50% van de totale voedselproductie op de vuilnisbelt. Maak daar even een crisis van.
“Het Eldorado lijken we te hebben gehad. Twee maanden lang een verstilde wereld waarin we ons terug op de essentie gingen concentreren en weer blij waren met een fietstochtje of een inderhaast gemaakte avondwandeling.”
Nirvana
De wereld ligt nog zo goed als stil, maar de beurzen zijn allang weer uit het dal. Kortom, we zijn nog ver weg van het nirvana. Maar, we kunnen het wel proberen. Stap per stap. Genoeg zielen met goede intenties zullen ooit tot het tipping point leiden waar een betekeniseconomie en een gezonde dosis altruïsme voor vernieuwde zingeving zullen zorgen. Een economie waar winst maken weliswaar prima is maar waarnaast ook andere dingen zoals welzijn minstens even belangrijk worden. Dat zullen we op een radicaal vernieuwende manier moeten doen. We kunnen een probleem niet oplossen met de denkwijze die het heeft veroorzaakt. Niet mijn woorden. Wel die van Albert Einstein.
